De laatste jaren is er een duidelijke stijging te zien in langdurig verzuim op de werkvloer door psychische en stressgerelateerde klachten. Ruim één-vijfde van alle verzuimde dagen komt voort uit klachten die gerelateerd zijn aan psychisch en/of mentaal verzuim.
Psychisch verzuim
Psychisch verzuim vereist meestal een gespecialiseerd traject voor een succesvolle terugkeer op de werkvloer en re-integratie bij uitval door psychische klachten, brengt vaak extra uitdagingen met zich mee. Zoals lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg, specifieke kennis en inzicht in psychische klachten, een juiste communicatie en wettelijke verplichtingen. Daarnaast spelen er vaak persoonlijke problemen en kwetsbare situaties. Medewerkers kunnen moeite hebben met werkdruk, verwachtingen, angst, onzekerheid en gevoelens van schaamte en/of schuld. Dit vereist vaak een andere aanpak van de werkgever. Een aanpak waarbij wij kunnen adviseren. Kopwaarts biedt daarom zowel gespecialiseerde begeleiding aan de medewerker, als aan de werkgever tijdens het re-integratietraject.
Mentaal verzuim
Naast psychisch verzuim zien we ook steeds vaker mentaal verzuim optreden. Bij mentaal verzuim is de werknemer fysiek nog wel aanwezig op de werkvloer maar is er sprake van mentale afwezigheid. De werknemer kan er met zijn hoofd niet goed bij zijn. Dit kan zich uiten in o.a. een verlies van motivatie, focus en het niet nakomen van gemaakte afspraken, dagelijkse taken en functionele verantwoordelijkheden. Vaak zijn er onderliggende mentale gezondheidsproblemen zoals stress, overbelasting, overmatig piekeren, onzekerheid/twijfel en andere niet-medische factoren die het functioneren op de werkvloer beïnvloeden.
Langdurig verzuim voorkomen
Mentaal verzuim kan tevens leiden tot (langdurig) psychisch verzuim. Het tijdig inschakelen van passende ondersteuning en gespecialiseerde begeleiding voor het herstel en een succesvolle re-integratie is cruciaal om langdurig verzuim en ernstige problemen te voorkomen.
Kopwaarts hecht groot belang aan en zet zich in voor preventieve interventies ter voorkoming van psychisch en mentaal verzuim.
Overspannenheid en burn-out zijn algemene termen die niet de complexiteit en impact van de psychische problemen omvatten. Bovendien is het vaak onduidelijk wat deze termen precies betekenen, wat kan leiden tot een taboe. Preventie van psychisch en mentaal verzuim begint met voorlichting en het herkennen van kenmerken van psychische en mentale problemen op de werkvloer.
Signalen
- Verminderde concentratie en besluiteloosheid: Werknemers kunnen moeite hebben om zich te concentreren op hun taken en verantwoordelijkheden, waardoor ze minder productief zijn en besluiteloosheid vertonen.
- Emotionele instabiliteit: Stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en emotionele uitbarstingen kunnen duiden op onderliggende psychische problemen.
- Onzekerheid: Werknemers durven wellicht minder voor zichzelf op te komen, nee te zeggen of aan te geven welke verwachtingen en behoefte zij hebben.
- Fysieke klachten zonder medische oorzaak: Psychische problemen kunnen vaak gepaard gaan met fysieke symptomen zoals hoofdpijn, maagklachten, spierpijn en vermoeidheid, zonder een duidelijke medische oorzaak.
- Sociale terugtrekking: Werknemers kunnen zich terugtrekken uit sociale interacties op de werkvloer, zich geïsoleerd voelen en vermijden om met collega’s te communiceren.
- Veranderingen in slaappatroon: Slapeloosheid of juist excessief slapen kunnen indicaties zijn van psychische problemen.
- Verminderd zelfvertrouwen en zelfbeeld: Werknemers kunnen een laag zelfbeeld hebben, twijfelen aan hun capaciteiten en zichzelf constant bekritiseren.
- Verhoogde fouten en verminderde prestaties: Door verminderde concentratie en motivatie kunnen werknemers meer fouten maken en lagere prestaties leveren dan normaal.
Het herkennen van deze signalen en het bieden van adequate ondersteuning en begeleiding aan werknemers die kampen met psychische problemen is essentieel om psychisch en mentaal verzuim te voorkomen en een gezonde werkomgeving te bevorderen.